KANLI İSHAL

Cocci bir bağırsak hastalığıdır ve aşağı yukarı her güvercinde
mevcuttur. Bu hastalığın nedeni virüs veya bakteri değil Coccidia
denilen mikroskobik bir bağırsak parazitidir. Paratifo bakterisi
gibi hareket edip bağırsakların duvarlarına yerleşir ve burayı
zamanla mahveder. Bu durumda aynı Paratifoda olduğu gibi ishal
ortaya çıkar. Cocci bir hastalıktan çok güçsüzleştirici zayıflatıcı
bir haldir. Fakat, vücuda etkisi nedeniyle kuşun paratifo, PMV-1 ve
pamuk gibi hastalıklara kolay hedef olmasını sağlar. Bu nedenle
tedavisi lazımdır.

Hastalık belirtileri göstermeyen fakat bu organizmayı taşıyan
kuşlara tedavi yapmaya bir nevi gerek yoktur. Kuşlar az miktarda
organizma taşıyıp vücutlarının doğal koruma sistemi ile bununla başa
çıkabilecek durumdadır. Sorun bu hastalığın 2-3 haftalık yavrularda
baş göstermesi. Yavrular coccidiosis organizmasını vücutlarında
taşıdıkları için yaşam tarzlarında olan ani değişimler (anne babanın
güvercin sütünden süt/yem parçaları karışımı beslemesine geçmesi)
yavruları sitrese sokup yeni ortamlarına alışamadan cocci'nin
bağırsaklarda hareketlenmesine neden olur. Sonuç olarak bu yavrular
çelimsizlikten, halsizlikten veya başka enfeksiyolardan dolayı
ölebilirler. Bunun yanında arka arkaya yavru veren dişilerdede
üretim sezonunun ortasına doğru bu durum ortaya çıkabilir. Bu
nedenle üretime her iki çift yavrudan sonra bir süre ara vermek dişi
kuşların sağlığı için iyi bir harekettir.

Bu hastalığın farkına erken varılıp hemen tedaviye geçilirse
kuşların kurtulma olasılığı bağırsak duvarının kendini çabuk tamir
etme kabiliyeti dolayısıyla yüksektir. Erken teşhis ne kadar
önemliyse o kadarda zor olabilir. Zayıflama ve ishal bu hastalığın
olduğu kadar bir çok başka hastalıklarında (paratifo, pamuk, e-koli
ve çeşitli iç parazitler gibi) belirtileri olması kesin teşhisin
dışkı veya ölü kuşların kursaklarındaki maddelerin mikroskop altında
gözlenimiyle mümkündür. Bu gözlem sırasında akılda bulundurulması
gereken şey en sağlıklı güvercinin dışkısında bile bir kaç cocci
organizmasına rastlanılabileceği ve bunun kuşun hasta olduğuna
işaret olmadığıdır.

Bu hastalığa karşı benim ilaç tercihim Aureomycin-Sulmet (içme
suyuyla karıştırılan toz halinde). Aslında genel kapsamlı bir
antibiyotiktir. Benim tercih etmemin nedeni iki ilacın birlikte
olması. Sulmet Coccidiosis'e karşı kuvvetli bir ilaçken yanında
cocci ile benzer belirtileri taşıyan paratifo'ya karşı kullanılan
Aureomycin antibiyotiğinin olması bir nevi yanliş teşhis olasılığını
elemine ediyor). Bu ilacı veya herhangi bir Sulmet taşıyan ilacı
kullanırken kuşlarınıza verdiğiniz kursak taşlarını, gritleri,
ahtapot kemiklerini ve kalsiyum taşıyan ne varsa ortadan
kaldırmanız çok önemli.

Bu hastalığa karşı kullanabileceğiniz ilaçlardan bazılari şunlar;
Sulfametazine Plus (5 gün suyla verilerek) bunu takip olarak
Methazin-Plus'ıda 5 gün süresiyle yine içme suyuyla karışık olarak
verebilirsiniz. Amprol (Corid), Albon, Baycox (postacıların
tercihi), Cocci-Geelmix, Dacozine 4-1 (Pamuk, e-koli ve paratifo'ya
karşıda etkili), Salmocoxy, Sufamethazine (Meşhur Sulfa ilaçlarından
birisi), Sulfamethoxazole-Trimethoprim, Trimethoprim/Sulfa,
Vetisulit (bu hastalık için olmasada kullananlar var), European 4/1
(Avrupalı dörtte bir) bu ilacı kullandığınız öteki ilaçlardan sonuç
alamazsanız son umut olarak kullanın. Bu ilaçların dışında Kokzivet
diye bir ilaç/yem karışımını bulabilirseniz, kullanabilirsiniz.
Bulabilirseniz diyorum, çünkü yenice bir ilaç ve her yerde
satılmıyor. İlaçların dışında balansı iyi olan bir yem karışımı ile
A, K3 ve B kompleks vitaminlerinin karışımlarının güvercinlerinize
devamlı verilmesi kuşların güçlerini ve hastalıklara karşı
dayanıklılıklarını arttırır.

Bu hastalığın bireylerde aktif hale gelmesinin dışında salgın
olarakda baş gösterme olasılığı var. Bunu engellemek için bilmeniz
gereken şey, cocci organizmasının kuşlarınızı hastalandırması için
ergen olması gerektiği ve ergenleşmesinide kuşların vücudunun
dışında gerçekleştirmesi. Tahmin edin nerede? Salmanızda yerde
bulunan dışkıların içinde. Günlük olarak bu dışkıları temizlemek
sadece bu hastalığı değil güvercin hastalıklarının 90%'ının bu yolla
bulaşımını önlemekte bire bir. Daha iyi bir yöntemde, her zaman
bahsettiğim gibi, salmanızın tabanının tel veya parmaklıklı
tabakadan olması. Eğer bu olanak yoksa tabanın her zaman temiz
olması ve, ideal salma koşullarından bir numaralı olanı, her zaman
kuru olması. Nemli ortamlar bakteri ve virüsler için ideal üreme
koşulları yaratır. Bunun dışında nede olsa güvercin besliyoruz ördek
değil (ördekler bile yuvalarını kuru tutar:) Cocci'nin rahatça
üreyebileceği başka bir ortamda toprak zemindir.

Gereksiz sitres güvercinlere her zaman kötü etki eder. Çoğu
hastalığada neden olur. Bunu ortadan kaldırmak için kuşlarınıza
disiplinli uçuş yaptırmanızı tavsiye ederim. Her zaman aç uçurup
uçuştan sonra besleyip, sularınında yemden sonra verilmesi bu ortam
için bir başlangıçtır.

Uğur Kurt Gürsu