BERBER YILMAZ

Bergama denince akla gelen dönekçilikte HİT olmuş, tüm camia tarafından isimleri dilden dile dolaşan ustalar vardır. Yılmaz Demirci usta da yurdumuzda adını kabul ettirmiş, bilgi, deneyim, eğitmen üstünlüğünü tüm camiaya kabul ettirmiş ustalarımızdandır. Misafiri olduğunuzda soğukkanlı edası, dönekleriyle kontak kurma biçimi, döneği izleyicinin izleme yerine göre pırıltıyı verip dönüşün net görünmesini sağlaması, döneğin havaya kalktığı anda vazifesini illaki yapmak için eğitimli olduğu hissini vermesi ustanın üstünlüğünün belirgin özelliklerini yansıtır. 24 nisan 1942 Bergama doğumlu olan usta maşallah yaşına göre aktivitesi sapasağlam, ilk başladığı zamanki hevesiyle dönekçiliğini sürdürüyor. Babadan kuşçu olan usta mesleğinden dolayı BERBER YILMAZ lakabı ile tanınmaktadır.

Usta tam anlamıyla bir profesyonel. Beslediği döneklerini orijinalliklerince muhafaza ediyor. Tüm ince detaylarını biliyor. Eşlediği ebeveynlerin altından gelecek yavruların performans, kostüm, fiziksel özelliklerini bilebiliyor. Öyleki sevdiği bir arkadaşına bir çift kuşunun yavrusunun birinin alaca diğerinin çini alaca olacağını söylediğinde inanmayanlar, yavrular çıkıp büyüyünce hayretler içinde kalmışlardır. Soy takibi yapmayı çok iyi bilen usta genetik özelliklerini mükemmel olarak hafızasına kaydetmiş.

Dönemin millletvekili rahmetli Kemal Serdaroğlu'nun döneklerinin soyunu, Rumeli göçmeni Taşçı Ali'nin, Çingen Mehmet Ali'nin Selanikten getirdiği orijinal karakanat soyu dönekleri besliyor. 1969 yılında Patosçu Akşit abiden, Kemal Serdaroğlundan gelme bir aynalı bir akkanatlı alıyor. Bu beğenip aldığı kuşlardan bir şey olmadı. Bunların yanında boynu sakat bir dönek vermiş. Bu sakat dönek Yılmaz ustanın döneklerinin miladı olmuş. Karakanat soyu döneklerin tüm özelliklerini ustanın döneklerinde hem fiziken hem performans olarak izlemek her zaman mümkündür. Bu kuşlara Bergama'da ÇELİKKANATLAR adını vermiş eski dönek ustaları. Bu dönekler kesinlikle katkısız ataları Selanik'ten mübadele döneminde yurdumuza dönüş yapan Rumeli göçmen vatandaşlarımızın çok zor şartlar altında gümrükten geçirip getirebildikleri, açlık, yokluk yıllarında dahi özveri ile muhafaza ettikleri döneklerdir.



Yusuf Dalkılıç, Yılmaz Demirci usta, Tahir Sadan

Atomların diğer döneklere nazaran daha gevşek, narin dönekler, hataya yakın dönekler fakat döndüğü zaman güzel performans gösteren dönekler olduğunu söylüyor. Döneklerin bir defa uçurulunca ayar olamayacağını fakat günde yirmi defa havaya kaldırılınca ister istemez çok ayar olduğunu söylüyor. Sistemli uçurulan dönek ayar olur yakalanmaz. Eski kuşçular dönekleri şimdiki gibi değil az uçururlardı. Yavruda yumurtada havaya kaldırılmazdı. Şimdi durmaksızın dönek havada tabiki elde olmayan sendeleme, tökezleme hareketleri de meydana çıkıyor. Hata dönekte değil onu bir makine gibi kabul eden doyumsuz uçuruculardadır. Çok güzel dönekler mevcut fakat idare edip kullanacak bilinçli eğitmenler oldukça azaldı. Hele hele bazı kesimlerde yaşayanlar sadece kuş tüketmek için dönekçilik yapıyorlar. Üretmek bir kenara güzel paralara aldıkları güzel dönekleri dahi kıymet bilmeksizin indir bindir yok edip tekrar dönek arayışına çıkıyorlar. Dönekçi dediğin kuşunu tanımalı, üretebilmeli, soyunu muhafaza edebilmeli.

Nurettin Özdemir(Hacı), Yılmaz Demirci usta, Tahir Sadan.
Usta taklaya muallif değil. Şu şekilde. Bir dönekçi kuş edinirken tüm özelliklerini bilmeli. Bazı soylar var atar bazıları atmaz. Beklentisine göre seçici olup o soyları bakanlar istemediği durumlar ile karşılaşmazlar. Ustanın soyunu özenle koruduğu karakanatları takla atmayan dönekler. Lakin gün geliyor soya çekimden 30-40 yavrudan bir tane çöken veya takla atan yavru çıkabiliyor. ama bu çıkanda diğerlerinden performans olarak daha üstün meziyetli olduğunu vurguluyor. Bilinçli bakıcı ne yapar? Bu arada çıkan döneği damızlığına asla katmaz. Çünkü onu kullandığında takla ve çökme oranı daha da yaklaşacaktır. Bunu kümesinden uzaklaştırmak en doğrusudur. Ama bu nairen çıkan takla atan döneğin altından takla atmayan yavrularda gelecektir. Risk yaşamamak için temkini elden bırakmamak gerekir. Bazı soylar var ki takla onların yaşam biçimidir. Döneğin takla atmaya başlaması onun coştuğunu ve bu keyifli anında verilecek pırıltıya vazife yapacağının işaretidir. Usta yakın zamanda ziyarete gittiği bir arkadaşının kümesinde bir erkeği izlerken kuşa pırıltı atmakta sıkılan arkadaşının şu sözlerine tanık olmuş. Ah bir takla atıp rahatlasa çok güzel dönecek. Meğerse kuşa takla atmaya başlamadan verdiği pırıltıya sıkarak inermiş. Takla attıktan sonra verdiği pırıltıdan sonra asla pırıltıyı boş çevirmeyip dönüşünü gösterirmiş. Yani sahibi döneğini nasıl kabullenmiş ise o ona aittir. Atar veya atmaz önemli olan dönüşünü mükemmel yapsın. Yemini veren bilir beslemeye değermi değmezmi döneği. Döneklerin ıslah çalışmalarında Bergama döneklerine nazilli kanı dönekler katılınca taklanın ortaya çıktığını söylüyor ustamız. Orijinalinde takla olan dönekleri olduğu gibi kabullenmek ve o şekilde beslemek en doğrusudur. Kuyruk üstü olan dönekler için ise azmanla melezlenme imkanı düşüncesinde olanlara usta gülüyor. O bir ihtiyaç uzvudur güvercinin. Tüylerinin yağlanması ve kolay uçmasını sağlayacak mekanizmadır. O olmasada orada var olan kükük delikten kuş gagasıyla alıp tüylerinin bakımını yapar. Böyle söyleyenler o zaman bir azmanla döneği eşleyip çıkan yavruları döndürmeyi bir denesinler. Bakalım becerebilirlermi? Bu doğasında var olan bir şeydir. Kuyruk üstülü soylar döneğin bir koludur. Baştan beri vardı ve hala da var. Kuşun dönek olmasına ket vermez. İstemeyen beslemeyebilir. Tartışması çok anlamsızdır.
Ustanın derdi hızla artan şahin sayısı ve yeni neslin saygı göstermemesi. Eskiden bizim çocukluğumuzda bizi kahveye almazlardı. Camın dibinde beklerdik bizi sigara almaya göndersinler diye. Bu arada dönek muhabbetlerini bıkıp usanmadan dinlemek suretiyle dönekçi yetiştik. Şimdi 20 yaşındaki yeni nesil kulaktan dolma sözleri 20 yıl önceki konuları sanki kendi yaşamış gibi anlatıyorlar. Bu camiada saygı, sevgi, hürmet eksilmemeli. Emeğe saygı gösterimeli.
Yılmaz usta tam bir profesyonel. Yerdeki döneğin tüy yapısından, eline aldığında performansını dahi çıkartabiliyor. Daha henüz küçük yavrunun büyüdüğünde sunacağı performansı dahi tahmin edebiliyor. Bunları izlemek, dinlemek oldukça keyifverici anılar. Hiç bitmese diye düşünüyoruz. Canlı tarihi dinlemek çok güzel bir imkan bizler için. Ustaya verdiği bilgiler için teşekkür edip Allah'tan uzun yıllar dönekleriyle bir arada yaşamasını diliyoruz.